Η διαφορετικότητα στην ομάδα ως η βασική προϋπόθεση επιτυχίας

Ατομικότητα και Ομάδα (Συμμετοχή & Εξατομίκευση)

Είμαστε κοινωνικά όντα, ειδικά φτιαγμένα για να συνδεόμαστε με τους άλλους ουσιαστικά, διαφορετικά υποφέρουμε. Η αληθινή σύνδεση με τους άλλους μέσα στην ομάδα, μας βγάζει από την ατομικότητά μας και κερδίζουμε αγώνες μέσα από το μοίρασμα, την αλληλεξάρτηση, την αλληλεγγύη, τις συνέργειες. Σε μια αποτελεσματική ομάδα τα μέλη αλληλοϋποστηρίζονται, εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο, συνεργάζονται αρμονικά, αποδέχονται τη διαφορετικότητα τους και την μετατρέπουν σε πλεονέκτημα της ομάδας. Δεν αλλάζουν τον εαυτό τους για να γίνουν αρεστοί, δεν καταπιέζονται για να τους αποδεχτούν οι άλλοι ούτε προσαρμόζονται άνευ όρων καταργώντας την αυθεντικότητά τους.

Η Διαφορετικότητα στην oμάδα

Η αποτελεσματική συνεργασία προϋποθέτει τον διαφορετικό συνεργάτη. Αλίμονο αν εκλαμβάνουμε τον διαφορετικό ως φορέα αρνητικών στοιχείων. Σε αυτή την περίπτωση ο διαφορετικός θα νιώσει την απόρριψη και δε θα είναι αντίστοιχα διατεθειμένος να κατανοήσει. Μόνο δυσπιστία και καχυποψία γεννά η μη αποδοχή της διαφορετικότητας μέσα στην ομάδα. Τα μέλη μετατρέπονται σε ενεργειακά βαμπίρ που τρώνε τις σάρκες τους μέσα σε ένα κλίμα γενικευμένης ανασφάλειας, εμπλουτισμένης με το αίσθημα της αδικίας.

Γιατί όσοι δεν αποδέχονται το διαφορετικό είναι οι περισσότερο ανασφαλείς. Επιθυμούν κυρίως συναναστροφές με σχετικά αντίγραφα των ταλέντων και της εμπειρίας τους. Αναρωτηθείτε πόσο ρεαλιστική και δυναμική είναι αυτή η αναζήτηση όμοιων μελών μέσα σε μια ομάδα; Είμαστε όλοι μας πολύ διαφορετικοί. Σκεφτόμαστε διαφορετικά, κινούμαστε με διαφορετικές ταχύτητες, έχουμε διαφορετικά στυλ μάθησης και λήψης αποφάσεων, αναζητούμε διαφορετικές πληροφορίες, απολαμβάνουμε διαφορετικά ενδιαφέρονται. Είμαστε ΜΟΝΑΔΙΚΟΙ! Είμαστε το άτομο που δεν είναι κανείς άλλος και αυτή είναι η μεγαλύτερη ευλογία μας. Δεν πρέπει όλα τα λουλούδια να είναι ορχιδέες. Οι πανσέδες έχουν την χάρη τους και τα κυκλάμινα το ίδιο. Δεν μπορεί να απαιτεί ο κηπουρός να μυρίζει η μαργαρίτα σαν το γιασεμί ή τη φρέζια. Είναι εξουθενωτικό να περιμένεις από το νυχτολούλουδο να μοιράσει το μεθυστικό του άρωμα την ημέρα αντί για τη νύχτα.

Δεν μπορούμε , λοιπόν, να αρέσουμε σε όλους ούτε να ελέγξουμε τις σκέψεις τους για εμάς. Σε μια ομάδα με διαφορετικά μέλη σε επίπεδο ικανοτήτων, δεξιοτήτων, ταλέντων, εμπειρίας, σπουδών, φύλων, ηλικίας, εθνικότητας… αξίζει να είμαστε ο εαυτός μας και παράλληλα να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα κάθε συνεργάτη μας.

Τα Οφέλη της διαφορετικότητας στην oμάδα

• Τα μέλη αποκτούν μια ολιστική αίσθηση κάθε κατάστασης , καθώς διαφορετικοί άνθρωποι φέρνουν τις οπτικές τους. Έτσι η ομάδα, μειώνει τις προκαταλήψεις και έχει μια πλήρη θεώρηση της κατάστασης

• Όταν το κάθε μέλος της ομάδας ενεργοποιεί τα δικά του δυνατά σημεία εξασφαλίζεται η μέγιστη απόδοση. Ο ένας συμπληρώνει τον άλλο, έχοντας πρώτα ο καθένας κατανοήσει την ιδιαίτερη αξία του άλλου. Συνεπώς αντί να τρέχουν όλοι μαζί ταυτόχρονα λειτουργούν σαν μια καλοσυντονισμένη σκυταλοδρομία, όπως λέει η Brene Brown (καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Χιούστον). Τα μέλη της ομάδας περνάνε τη σκυτάλη με βάση τα δυνατά σημεία του καθενός και δεν προσπαθούν να καλύψουν όλη τη διαδρομή μόνοι τους. Αντί να προσπαθούν να αποδείξουν την αξία τους, επικεντρώνονται στα χαρίσματά τους και συνθετικά στο τέλος το αποτέλεσμα τους ανταμείβει όλους.
• Μέσα από τις διαφορετικές, συμπληρωματικές ικανότητες και τις διαφορετικές προσεγγίσεις στην επίλυση προβλημάτων παράγεται καινοτομία στην ομάδα.
• Μέσα από την ενθάρρυνση της συχνής συνύπαρξης, τη δέσμευση χρόνου για παραγωγή νέων σκέψεων, τη διασφάλιση «open space», την ενθάρρυνση ανεπίσημων συζητήσεων και την ανταλλαγή εργασίας (job swaps) βελτιώνουμε τις σχέσεις των διαφορετικών μελών και προάγουμε την εμπιστοσύνη μεταξύ τους.

Το πλεονέκτημα της Ψυχολογικής Ασφάλειας για παραγωγικές και επιτυχημένες ομάδες

To project «Αριστοτέλης» της Google ανέλυσε το πώς χτίζονται οι ομάδες υψηλής παραγωγικότητας και κατέληξε στο συμπέρασμα πως η πιο σημαντική διάσταση που κάνει μια ομάδα να ξεχωρίζει είναι η «ψυχολογική ασφάλεια». Τον όρο αυτό δημιούργησε η Έιμι Έντμονσον, Καθηγήτρια Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Ψυχολογική Ασφάλεια στην ομάδα σημαίνει να μη φοβάσαι να εκτεθείς, να ασκείς κριτική ή να κάνεις λάθος χωρίς να σκέφτεσαι πως θα τιμωρηθείς. Να ρωτάς, να ζητάς βοήθεια με αίσθηση σιγουριάς και ασφάλειας, να μιλάς με άνεση και ευαλωτότητα.

Στα πλαίσια της διαφορετικότητας που διαπνέει τις ομάδες, ο πιο θετικός οιωνός για την επιτυχία είναι να νιώθει ο καθένας πως μπορεί να είναι ο εαυτός του. Να νιώθουν όλα τα μέλη σημαντικά, να έχουν την αίσθηση της συν-διαμόρφωσης, να λαμβάνουν αναγνώριση για όσα συνεισφέρουν.

Ουσιαστικά αυτό που χρειάζονται τα μέλη μιας ομάδας για να είναι παραγωγικά και να συνεργαστούν προς την επιτυχία είναι να εκφράζονται ελεύθερα, να ακούγονται, να διερευνούν με περιέργεια, να λένε την «αλήθεια» τους και να διασφαλίζεται η αίσθηση της εμπιστευτικότητας μεταξύ τους.

Η διαφορετικότητα ως υγιές αντίβαρο στην απειλή του «Groupthink»

Πόσες φορές σας έχει συμβεί να επικρατήσει στην ομάδα μια μοναδική άποψη – συνήθως ενός ισχυρού , επιδραστικού χαρακτήρα - ώστε όσοι δεν τη συμμερίζονται να περιθωριοποιούνται; Αυτές είναι οι περιπτώσεις της ενδοομαδικής πίεσης , όπου υπάρχει μια φαινομενική ψευδαίσθηση ομοφωνίας, απόρριψη ή μη ρεαλιστική αξιολόγηση άλλων εναλλακτικών λύσεων, άρνηση συνυπολογισμού σημαντικών πληροφοριών και υποτίμηση κινδύνου.

Τα καλά νέα είναι πως όσο πιο μεγάλη είναι η διαφορετικότητα στα προφίλ των μελών της ομάδας, τόσο θα μεγαλώνει και η πιθανότητα να ακουστούν διαφορετικές απόψεις μέσω της πολυφωνίας. Παράλληλα αυξάνονται οι πιθανότητες να μπούνε «λειτουργικά όρια» σε μέλη που «καπελώνουν» τη συζήτηση, να μπει «μέτρο», να γκρεμιστούν ανυποχώρητοι τοίχοι που κόβουν τη σύνδεση μεταξύ των μελών της ομάδας.

Ποια είναι η κοινή συνισταμένη στη διαφορετικότητα;

Η διαφορετικότητα στη σύνθεση των μελών βοηθά την ομάδα να βλέπει τον κόσμο και τις προκλήσεις μέσα από διαφορετικούς φακούς.
Η διαφορετικότητα καλλιεργεί την ενσυναίσθηση στα μέλη, συνδέει τους ανθρώπους σε έναν ισχυρό πολυμορφικό πυρήνα.
Σκεφτείτε, λοιπόν, σε ποιό βαθμό προσλαμβάνετε ανθρώπους με διαφορετικές οπτικές, διαφορετικά backgrounds, διαφορετική εργαλειοθήκη για την επίλυση προβλημάτων, συμπληρωματικές ικανότητες;

Με σημαία τη διαφορετικότητα, ας έχουμε ως κοινή συνισταμένη στο προφίλ των μελών της ομάδας την κατανόηση και η αποδοχή του οράματος, την ευθυγράμμιση με την κουλτούρα που δεν προϋποθέτει ωστόσο την ταύτιση. Αυτός είναι και ένας θεμελιώδης τρόπος για να προάγουμε την καινοτομία σε βασική αξία της ομάδας επί του πρακτέου. Να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι θα βγαίνουν από την ατομικότητά τους, θα συνδέονται φέρνοντας τα «δώρα» τους στο τραπέζι επειδή θα παρακινούνται από ένα ανώτερο κίνητρο, να συνεισφέρουν στο όραμα και στην ξεκάθαρα επικοινωνημένη αποστολή, την οποία κατανόησαν και αποδέχτηκαν εξ’αρχής.