Πως καλλιεργώ κουλτούρα συμπερίληψης ;

Η συμπερίληψη ως έκφραση της  τολμηρής ηγεσίας σε αντίθεση με τα ανασφαλή περιβάλλοντα που καλλιεργούν κλώνους και αντίγραφα κατά παραγγελία.
Διαβάστε 8 συμβουλές για την ανάπτυξη δεξιοτήτων συμπερίληψης, στα πλαίσια της ηγετικής σας ανάπτυξης

Η έννοια της  συμπερίληψης 

Είμαστε τόσο διαφορετικοί μεταξύ μας οι άνθρωποι. Σκεφτόμαστε διαφορετικά, αποφασίζουμε διαφορετικά, έχουμε διαφορετικές ταχύτητες, τύπο προσωπικότητας, φύλο, ηλικία, ταλέντα, ενδιαφέροντα… Βλέπουμε ο καθένας μας τον κόσμο μέσα από το πρίσμα των εμπειριών μας και των προσδοκιών μας.
Πόσο συμπεριληπτικοί νιώθετε στ’αλήθεια; Πόσο πολύ αγκαλιάζετε τη διαφορετικότητα  μέσα στην καθημερινότητα σας; 
Ο συμπεριληπτικός άνθρωπος κατανοεί τις διαφορετικές οπτικές, αποδέχεται την «αξία» του διαφορετικού με σεβασμό, χωρίς στερεότυπα. Μέσα από την επαφή του με το «διαφορετικό» αποκτά μια πληρέστερη εικόνα του κόσμου. 

Η συμπερίληψη ως έκφραση της  τολμηρής ηγεσίας 

Κατ’ αντιστοιχία ο τολμηρός ηγέτης δίνει μάχες για τη συμπερίληψη όλων των απόψεων και όλων των συνεργατών γιατί μόνο έτσι η ομάδα γίνεται πιο δυνατή και καινοτόμα.
Αντίθετα, εκεί που δεν υπάρχει αποδοχή της διαφορετικότητας συνήθως λείπει η κατανόηση και βασιλεύει το αίσθημα της αδικίας στις σχέσεις. Σε αυτά τα περιβάλλοντα  επικρατούν διαμάχες, μηδενισμός, υποτίμηση… οι όποιες διαφοροποιήσεις των άλλων εκλαμβάνονται ως πλήγμα στον «υπερβολικό αυτοθαυμασμό» των ανασφαλών ηγετών, αφού οι άλλοι θα έπρεπε να είναι αντίγραφα τους. Εκεί συνήθως θα ακούσεις  παράπονα όπως «δεν επικοινωνούμε» ή  «είμαστε πολύ διαφορετικοί». Στις ανασφαλείς αυτές εργασιακές ομάδες οποιαδήποτε  διαφοροποίηση απέχει από την προσδοκία του ηγέτη, είναι ανεπιθύμητη και κατακριτέα.

Η ισχυρή κόλλα της εμπιστοσύνης δημιουργεί την αλληλεξάρτηση στα μέλη της ομάδας

Η ανάπτυξη ωστόσο μιας αποτελεσματικής ομάδας απαιτεί την ύπαρξη ενός Ηγέτη που να ξέρει, να θέλει και να μπορεί να αναπτύξει πνεύμα συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων, μέσα από κοινό όραμα και τη δημιουργία εμπιστοσύνης. Η αποδοχή του καθενός από τον άλλο θα είναι η βάση για να δημιουργηθεί εμπιστοσύνη, η οποία θα λειτουργήσει σαν ισχυρή κόλλα και θα δημιουργήσει σχέσεις αλληλεξάρτησης στην ομάδα. 

8 Συμβουλές για την ανάπτυξη δεξιοτήτων συμπερίληψης στις ομάδες 

Τι μπορείς λοιπόν να κάνεις ως Ηγέτης ομάδας για να καλλιεργήσεις τη συμπερίληψη; Πώς θα δώσεις το σύνθημα για την αποτελεσματική συνύπαρξη των μελών της ομάδας μέσα από το παράδειγμά σου; 

   
1. Εξερεύνησε τις προκαταλήψεις σου και τα δικά σου τυφλά σημεία.

Προσπάθησε να αποσυνδεθείς από τον εαυτό σου για λίγο και να «σε δεις» μέσα από τον ρόλο ενός παρατηρητή. Δες πόσο άνετα νιώθεις και πώς αντιδράς όταν βρίσκεσαι με συγκεκριμένους ανθρώπους που διαφέρουν από σένα. Μήπως αποφεύγεις να συνεργάζεσαι στενά ή να βρίσκεσαι πιο συχνά με κάποιους; Καλό είναι να μη λειτουργείς με διαφορετικά μέτρα και σταθμά σε ίδια ερεθίσματα που προέρχονται από διαφορετικούς ανθρώπους. Προσπάθησε να γνωρίσεις καλύτερα και να συμπεριλάβεις περισσότερο στις δραστηριότητές σου αυτούς που μάλλον αποφεύγεις, τους διαφορετικούς από σένα.
Αν πιάσεις τον εαυτό σου να συγκρίνει, να ασκεί κριτική ή να παραπονιέται για κάποιον που σκέφτεται ή φέρεται διαφορετικά από σένα τότε βρίσκεσαι μπροστά σε μια ευκαιρία διεύρυνσης της οπτικής σου.

   
2. Δείξε σεβασμό στους άλλους μέσα από κάθε επικοινωνία σου 

Έχεις την ευθύνη της επικοινωνίας σου. Επίλεξε συνειδητά το βλέμμα σου, το χαμόγελό σου, τις λέξεις σου… Όλα αυτά μαζί είναι μια  δέσμη χειρονομιών σεβασμού προς τους άλλους. Να θυμάσαι να επιβραβεύεις τους άλλους για τη συνεισφορά τους , να είσαι συγκεκριμένος όταν  τους προσφέρεις feedback, να ανακατευθύνεις ερωτήσεις σε πιο εξειδικευμένους συνεργάτες αναδεικνύοντας παράλληλα την υπεροχή τους. Να θυμάσαι να ζητάς συγγνώμη και να παραδέχεσαι τα λάθη σου, όταν προκύπτουν. 

   
3. Ενθάρρυνε τη συμμετοχή των άλλων σε κάθε ευκαιρία

Απόφυγε να πέφτεις στην παγίδα της ενδοομαδικής πίεσης που ασκείται από πολύ δυναμικά προφίλ συνεργατών που καπελώνουν τις συζητήσεις. Κάτω από πιέσεις των φαινομενικά ισχυρών οι ομάδες οδηγούνται σε μη ρεαλιστική αξιολόγηση των εναλλακτικών δράσεων. Εξασφάλισε ότι όλα τα μέλη της ομάδας μπορούν να είναι ο εαυτός τους και να νιώθουν την ψυχολογική ασφάλεια να προτείνουν χωρίς να επικριθούν. Διευκόλυνε την ανοιχτή επικοινωνία μεταξύ των συνεργατών. Καλωσόρισε τα νέα μέλη, αφιέρωσε χρόνο να τους γνωρίσει η ομάδα και βοήθησε να συνδεθούν με τους υπόλοιπους. 

   
4. Δράσε ως σύμμαχος των «διαφορετικών»

Γίνε εσύ ο υπερασπιστής αυτών που δεν ακούγονται , αυτών που δεν βγαίνουν μπροστά να προτείνουν, αυτών που παρακάμπτονται για να υπερισχύσουν όσοι δημιουργούν το φαινόμενο του groupthinking. Πρότεινε ενέργειες brainstorming για να δώσεις την ευκαιρία να ακουστούν όλοι. Βγες μπροστά και σταμάτησε ευγενικά αυτόν που διακόπτει ή προχωρά πολύ γρήγορα . Πες «Μισό λεπτό… Να αφήσουμε τον Σταύρο να ολοκληρώσει τη σκέψη του.» ή «Ας ακούσουμε και την Άννα πρώτα κα μετά επανερχόμαστε σε σένα Γιώργο.»
Πρότεινε εναλλακτικούς τρόπους εργασίας που εξασφαλίζουν το δίκαιο μοίρασμα εργασιών ρουτίνας (π.χ. να γίνεται με εναλλαγή ρόλων το καθάρισμα της αίθουσας, η σύνταξη των πρακτικών κτλ.)

   
5. Απόκτησε φωνή συμπερίληψης και  στα social media 

Μοιράσου περιεχόμενο που αντανακλά τις πεποιθήσεις σου για τη σημασία της συμπερίληψης και της αποδοχής της διαφορετικότητας. Γίνε εθελοντής σε δράσεις που προωθούν αυτές τις αρχές κα τις πρακτικές DEI στους οργανισμούς.

   
6. Δημιούργησε κίνητρα ομαδικής συνεργασίας 

Σχεδίασε και επικοινώνησε ξεκάθαρες προσδοκίες απόδοσης που συμπεριλαμβάνουν ομαδική ή διατμηματική συνεργασία, ως προϋπόθεση για να επιτευχθούν υψηλές επιδόσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα ενθαρρύνεις την επικοινωνία μεταξύ των διαφορετικών και θα αυξήσεις τη συχνότητα επικοινωνίας μεταξύ των μελών. Είναι σημαντικό το πλαίσιο της εργασίας να σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο όπου τα μέλη θα έχουν ευκαιρίες να γνωρίσουν ο ένας τον άλλο, να μάθουν στην πράξη να κατανοούν και να σέβονται τη διαφορετικότητα στον τρόπο σκέψης και έκφρασης.

   
7. Δημιούργησε  Follow Up μηχανισμούς

Πάρε την πρωτοβουλία να κάνεις follow up πάντα στο τέλος κάθε έργου. 
Μέσα από τη φυσική σου παρουσία, e-mails ή chat διασφάλισε πως έχει δοθεί στον καθένα η δυνατότητα να τοποθετηθεί. Βρες τρόπους και κανάλια ώστε να λέει ο καθένας τη γνώμη του, να προτείνει καλύτερους τρόπους δράσης και να καταθέτει feedback (ακόμη και ανώνυμα) μέσα από πρόσβαση σε ειδικές έρευνες. 

   
8. Λειτούργησε έξω από την προσωπική σου ζώνη άνεσης 

Πειραματίσου προσθέτοντας στην ατζέντα σου δραστηριότητες που σε φέρνουν σε αλληλεπίδραση με ανθρώπους πολύ διαφορετικούς από εσένα. Προκάλεσε τον εαυτό σου να συμμετέχει σε ομάδες εργασίας με πολύ διαφορετικά groups. Πάρε μέρος σε εκπαιδεύσεις διαφορετικές. Προκάλεσε τον εαυτό σου να νιώσει αυτήν την προσωρινή δυσφορία που θα σε φέρει μετά πιο κοντά στην ενσυναίσθηση και θα σε βοηθήσει να ενισχύσεις τις κοινωνικές σου δεξιότητες με ανθρώπους που έχουν διαφορετικά ενδιαφέροντα.

Η καινοτομία γεννιέται από την πολυφωνία

Καλλιεργώντας προσωπικά τη συμπερίληψη λειτουργείς με οδηγό την εμπιστοσύνη και βοηθάς την ομάδα να γίνει σοφότερη. Οι ομάδες δημιουργούν καινοτομία μέσα από την απαιτητική συνύπαρξη της διαφορετικότητας. Βγες λοιπόν από τον κλειστό κόσμο του «εγώ» και ζήσε τον πλούτο που σου προσφέρουν οι ανθρώπινες σχέσεις μέσα από το αμοιβαίο μοίρασμα. Γιατί μια επιτυχημένη ομάδα ποτέ δεν είναι απλά το άθροισμα των μερών της αλλά η δημιουργία που προκύπτει από τις δυναμικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών πρώτων υλών.